Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, chuyển đổi số không còn là sự lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc để các ngành, lĩnh vực hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả hoạt động. Đối với Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, chuyển đổi số được xác định là một trong những trụ cột chiến lược trong quá trình phát triển bền vững, hướng đến việc xây dựng hệ thống BHXH hiện đại, minh bạch và chuyên nghiệp.
Hạ tầng công nghệ và dịch vụ công trực tuyến
Nhằm phục vụ người dân và doanh nghiệp một cách hiệu quả, ngành BHXH Việt Nam đã đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ và phát triển các dịch vụ số. Đến nay, hệ thống dịch vụ công trực tuyến của ngành đã đạt cấp độ 4 (mức cao nhất). Nhờ đó, hàng triệu người dân trên cả nước có thể thực hiện các thủ tục như nộp hồ sơ, tra cứu quá trình tham gia BHXH, BHYT, nhận trợ cấp… chỉ với một vài thao tác đơn giản trên máy tính hoặc điện thoại thông minh.
Ứng dụng VssID-BHXH số là một minh chứng rõ ràng cho sự tiến bộ này. Tích hợp nhiều chức năng như tra cứu thông tin bảo hiểm, thực hiện thủ tục hành chính (TTHC), và thay thế thẻ BHYT giấy khi khám chữa bệnh, VssID đã trở thành cầu nối số hóa giữa cơ quan BHXH và người dân. Tính đến nay, hàng triệu tài khoản VssID đã được đăng ký và sử dụng, góp phần cải thiện trải nghiệm người dùng, đồng thời giảm tải công việc tại các cơ quan BHXH.
Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm
Bên cạnh các ứng dụng số, ngành BHXH Việt Nam đã xây dựng và triển khai Cơ sở dữ liệu quốc gia (CSDLQG) về bảo hiểm – một trong những cơ sở dữ liệu lớn nhất cả nước. Hệ thống này không chỉ hỗ trợ quản lý hiệu quả mà còn đồng bộ hóa thông tin với các bộ, ngành khác, đóng góp vào mục tiêu phát triển chính phủ số và chuyển đổi số quốc gia.
Nhờ quá trình chuyển đổi số, các quy trình TTHC từng được coi là phức tạp nay đã được đơn giản hóa và số hóa. Tỷ lệ hồ sơ giao dịch điện tử tăng nhanh qua từng năm, minh chứng cho sự đón nhận tích cực từ người dân và các đơn vị sử dụng lao động.
Đồng bộ dữ liệu và cải thiện hiệu quả quản lý
Việc đồng bộ dữ liệu dân cư với CSDL bảo hiểm không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn giúp giảm thiểu rủi ro như thông tin trùng lặp hoặc gian lận chính sách. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng để ngành BHXH chuyển mình toàn diện trong kỷ nguyên số.
Ngoài ra, công tác tuyên truyền, vận động người dân sử dụng các dịch vụ công trực tuyến và ứng dụng số đã được đẩy mạnh qua các kênh như báo chí, truyền hình, mạng xã hội và hội nghị chuyên đề. Những nỗ lực này không chỉ giúp người dân nhận thức rõ hơn về lợi ích của chuyển đổi số mà còn khuyến khích họ tham gia tích cực vào quá trình này.
BHXH huyện Tam Đường: Điển hình trong chuyển đổi số
Một điển hình cho nỗ lực chuyển đổi số là BHXH huyện Tam Đường (tỉnh Lai Châu). Với đặc thù là khu vực miền núi, giao thông khó khăn, dân cư phân tán, BHXH huyện đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp sáng tạo để đưa chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đến gần hơn với người dân.
Đến nay, hầu hết các TTHC trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tại Tam Đường đều được thực hiện trên nền tảng số. Tỷ lệ hồ sơ giao dịch điện tử đạt 99,8% trong 6 tháng đầu năm 2024. Việc đồng bộ dữ liệu dân cư với CSDL bảo hiểm cũng đạt tỷ lệ tương tự, giúp người dân chỉ cần sử dụng CCCD hoặc ứng dụng VssID thay vì mang thẻ BHYT giấy.
Thách thức và giải pháp
Dù đạt được nhiều thành tựu, việc triển khai chuyển đổi số tại các khu vực miền núi như Tam Đường vẫn đối mặt với không ít thách thức:
- Cơ sở hạ tầng công nghệ hạn chế, một số xã chưa có điểm rút tiền ATM.
- Người dân gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ không dùng tiền mặt.
Trước những khó khăn này, BHXH huyện Tam Đường đã tham mưu UBND huyện xây dựng kế hoạch cụ thể, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng xã, thị trấn để triển khai đồng bộ. Đồng thời, cơ quan cũng quán triệt tinh thần trách nhiệm và thái độ phục vụ của đội ngũ cán bộ, coi chuyển đổi số là chìa khóa để hiện đại hóa ngành.
Kỳ vọng vào tương lai
Chuyển đổi số sẽ tiếp tục là nền tảng để ngành BHXH Việt Nam nâng cao hiệu quả hoạt động, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Với những nỗ lực không ngừng, BHXH Việt Nam đã, đang và sẽ khẳng định vị thế là một ngành hiện đại, minh bạch, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế và bảo vệ an sinh xã hội cho mọi người dân.